Bilimsel suistimalin tespiti genellikle yazarlar, iş birliği yapan araştırmacılar, hakemler, editörler veya okuyucular tarafından yapılan bildirimlerle ortaya çıkar. Ancak günümüzde, bu tür suistimallerin önemli bir kısmı, yayımlanmış çalışmalar üzerinde bağımsız uzmanlar tarafından yapılan adli istatistiksel analizler ve tekrarlama (replication) çalışmaları aracılığıyla da ortaya konmaktadır.

Yayımlanmak üzere değerlendirme sürecinde olan veya hâlihazırda yayımlanmış bir makale hakkında uydurma, çarpıtma ya da intihal gibi bilimsel suistimal iddiası gündeme geldiğinde, ilgili editör; hızlı, kapsamlı ve gizlilik esaslı bir ön değerlendirme yapılmasını sağlamaktan sorumludur. Ancak editörün rolü, olayla ilgili resmî bir soruşturma yürütmek değildir.

Editöryal yaklaşımımız; International Committee of Medical Journal Editors (ICMJE), World Association of Medical Editors (WAME), Council of Science Editors (CSE) ve Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından belirlenen ilkelere tam uyum içinde şekillendirilmiştir. COPE akış şemaları ve geri çekme (retraction) kılavuzları ile CSE kaynakları aktif olarak kullanılmaktadır.

Bir etik ihlal iddiası alındığında, editör aşağıdaki adımları izler:

1. Gizlilik esasına dayalı ilk değerlendirmeyi yapar ve iddiayı destekleyecek ayrıntılı belgelerin şikayet sahibinden iletilmesini ister.

2. İddia güvenilir görünüyorsa, ilgili yazışmadan sorumlu yazarla gizli şekilde iletişime geçerek konuya ilişkin açıklama talep eder.

3. Yazarın verdiği yanıtı değerlendirir:

Suistimalin kabul edilmesi ya da ikna edici biçimde doğrulanması durumunda, editör yazardan/yazarlardan imzalı bir açıklama ve geri çekme mektubu ister. Ayrıca ilgili yazarın kurumunu bilgilendirir.
Yazarın açıklaması şüpheleri gideriyorsa, editör şikayet sahibine etik bir ihlal bulunmadığını bildirir.
Açıklama yetersiz, eksik ya da hiç iletilmemişse, editör ilgili kurumsal mercilere (örneğin dekanlık, araştırma etiği komitesi) resmî bir soruşturma başlatmaları için başvurur ve bu adımdan yazarı/yazarları haberdar eder.

Etik ihlalin resmî olarak soruşturulması, ilgili yazarın kurumu (örneğin dekan, araştırma dürüstlüğü sorumlusu), fon sağlayıcı kuruluş ya da ulusal yetkili merciler tarafından yürütülmelidir. Dergi editörü, bu kurumlardan sürecin zamanlamasını ve soruşturma planını açıkça içeren bir teyit belgesi bekler. Bu kurumlar, genellikle ilk incelemeyi bildirim tarihinden itibaren 60 gün içinde tamamlamalıdır.

Editörler, sürecin her aşamasında tam gizlilik içinde hareket etmeli, ilgili kişilerin kimliğini korumalı ve kamuya açık olabilecek hiçbir bilgi paylaşmamalıdır. Yetkili kurumlarla yapılacak yazışmalar tercihen telefonla veya “gizli” ibaresi taşıyan resmî belgeler aracılığıyla gerçekleştirilmelidir.

Elde edilen kanıtlar başka dergileri de ilgilendiren potansiyel suistimalleri işaret ediyorsa, editörler bu dergilerin editörleriyle gizli şekilde iletişime geçerek eşgüdümlü bir yaklaşım benimseyebilirler.

Bu politika, etik ihlal iddialarının değerlendirilmesinde dürüstlük, adil yaklaşım ve şeffaflık ilkelerini güvence altına alarak, hem dergimizin hem de bilim dünyasının güvenilirliğini korumayı amaçlamaktadır.